Kübaj Hesaplarında Yeni Dönem: DEM Verileriyle Hassas Hacim Analizi
- Deniz Aydınalp
- 9 Eki
- 1 dakikada okunur
Güncelleme tarihi: 9 Eki
Harita mühendisliğinde kübaj hesabı, projelerin maliyet, zaman ve kaynak planlamasının temelini oluşturur. Geleneksel yöntemlerde kübaj; kesit, grid veya profil yöntemleriyle hesaplanırdı. Ancak artık araziyi birkaç çizgiyle temsil etmek yerine milyonlarca noktayla modelleyebiliyoruz.
Bu noktada Dijital Yükseklik Modelleri (DEM) devreye giriyor.
Klasik Kübaj Hesabı Nasıl Yapılırdı?
Geçmişte kübaj hesabı genellikle:
Kesit yöntemi (iki yüzey arasındaki alan farkı),
Grid yöntemi (eşit aralıklı kare alanların yükseklik farkı),
Profil yöntemi (belirli eksenler boyunca ölçüm),yöntemleriyle yapılırdı.
Bu yaklaşımlar oldukça pratikti; ancak geniş arazilerde detay kaybı ve yaklaşık sonuçlar kaçınılmazdı.
DEM Verileriyle Yeni Yaklaşım
Dijital Yükseklik Modeli (DEM), arazinin her bir noktasını belirli bir hücre (piksel) olarak temsil eden raster tabanlı veridir. Bu sayede yüzey farklarını klasik yöntemlerden çok daha hassas ve sürekli bir şekilde hesaplamak mümkün hale gelir.
DEM farkı yöntemi (Cut/Fill Analysis):
Başlangıç yüzeyi (Before DEM) ve nihai yüzey (After DEM) üretilir.
İki model hücre bazında karşılaştırılır.
Hücre yükseklik farkları, toplam kazı ve dolgu hacimlerini verir.
Bu yöntemle kübaj hesabı artık sadece sayısal değil, aynı zamanda görsel olarak da analiz edilebilir hale geliyor.
Avantajları
Yüksek doğruluk: Milimetre düzeyinde hacim hesabı
Gerçek zamanlı analiz: Drone veya LIDAR verisiyle anında güncelleme
Görselleştirme kolaylığı: 3D model üzerinden hacim farkı takibi
Zaman tasarrufu: Manuel kesit çıkarmaya gerek kalmaz
Uygulama çeşitliliği: Şantiye ilerleme takibi, maden sahası izleme, yol ve altyapı projeleri
Sonuç: Kübaj Artık Daha Akıllı
Artık kübaj sadece kazı ve dolgu miktarını belirlemekle sınırlı değil;araziyi dijital olarak okumak, yorumlamak ve yönetmek anlamına geliyor.
DEM tabanlı hacim hesaplarıyla, mühendislik projelerinde daha doğru planlama, daha az hata ve daha verimli kaynak kullanımı mümkün hale geldi.
Yorumlar